Hôm nay mình muốn nhắc nhở mọi người nên nhìn xa thay vì nhìn gần. Tiếng Việt có chữ thiển cận. Người thiển cận có chiều hướng chụp giựt, tham lợi trước mắt quên hại sau lưng, đa số khó thành công trong tương lai.
Theo mình khi bắt tay vào một chuyện gì dù lớn nhỏ đều phải suy nghĩ, Mỹ có chữ Pros and Cons, nghĩa là lợi và hại như thế nào. Khi mình ham lợi quá thì khi bị hại thì bị sợ hãi, mất tin tưởng và rụt rè cả đời và sẽ mất nhiều dịp may để có thể thành công lớn trong đời sống hàng ngày.
Người nhìn xa, sẽ có mục tiêu và mục đích đặt ra cho tương lai và coi lại pros and cons của những gì mình làm để đạt được mục tiêu theo mục đích mình đặt ra. Sẽ phải có kế hoạch, kỷ luật và kiên nhẫn để làm theo cho thành công. Tất cả mọi thứ đều cần sự hiểu biết, phải tốn giờ học hỏi và hành động.
Đời sống không phải là trời sinh voi sinh cỏ như mọi người nghĩ. Mình phải tự mình làm nên những gì mình muốn có cho gia đình từ dạy dỗ con cái cho tới kiếm tiền cho gia đình sung túc. Thời gian không chờ đợi một ai và trôi rất mau. Quay đi quay lại đã sắp hết tháng 4, gần nửa năm rồi.
Theo mình thì kinh tế gia đình phải tiến triển mỗi năm vì lạm phát, vì macro kinh tế xã hội, cả nước. Mỗi năm networth của gia đình phải một lớn hơn, dù ít cũng phải lớn hơn mỗi năm. Nghĩa là không được nhỏ đi, thụt lùi. Để mình làm toán cho thấy sự lỗ lã, thụt lùi. Networth là tổng số tiền mình có sau khi trừ hết tiền phải tiêu xài. Nếu mình kiếm $50k mà sau khi tiêu xài mình còn $10k, đó là networth của mình. Networth tính cả tiền lời đầu tư vào nhà, tiền để dành, tiền trong công sau khi trả hết tiền cần dùng.
Khi networth của mình mà bị âm -10%, thì mình cần kiếm 11% mới huề vốn. -20% phải cần kiếm 25% mới huề vốn. Như Mr. Buffet có nói, không được lỗ mà chỉ được lời mà thôi.
Tại sao networth lại bị âm? Vì mình đầu tư thua lỗ hoặc xài nhiều hơn mình kiếm. Mỗi năm phải đặt mục tiêu và có kế hoạch làm so cho tốt hơn. Cái này gọi là nhìn xa cho tương lai.
Nuôi con cũng vậy, ai cũng chỉ nhìn gần là bắt con học hành, theo luật này luật kia mà không nghĩ tới tương lai tụi nhỏ là tính tình tốt, vui vẻ, phóng khoáng, tự tin, hiền lành thì sẽ cho con mình có cái cột trụ để có một đời sống sung sướng, hạnh phúc và sung túc cả đời trong tương lai. Học hành giỏi mà không có tính tình vui vẻ, phóng khoáng thì chưa chắc có đời sống hạnh phúc và sung túc.
Theo mình thì bỏ tính so đo, chỉ nên biết mình và gia đình tiến triển như thế nào mối năm, mỗi 3, 5, 10 năm, không để ý tới ai cả, cái này gọi là focus. Không đi theo hùa, Mỹ có câu “never follow”, bàn tính, kế hoạch, tự tin, mục tiêu mà cứ thế tiền tới trong sự vui vẻ, hoà thuận, hạnh phúc với gia đình, vui và sung sướng với nhau.
Kinh tế gia đình, như mình đã nói, tập chung tiền bạc để dành vào một quỹ, và có mục tiêu để đạt được thay vì chia tiền ra tùng hoăng cả lên, nào tiền life insurance, tiền đi học cho con 529, annuity, tiền hầm bà lằng từ mọi người bán này bán kia. Thí dụ, để dành được $100k, chia ra làm 3-4 thứ tiền không đẻ ra tiền mà chỉ bỏ vào 1 công $100k, mỗi năm kiếm 20% thì 13 năm sẽ có $1M. Nếu nói kiếm 15% vì 20% quá khó thì 17 năm sẽ có $1M như mình đã làm. Khi có $1M thì con cái muốn đi học gì thì học vì khi có $1M chỉ cần 10% là $100k/năm thì lo gì nữa. Cái này gọi là nhìn xa và có mục tiêu và kế hoạch để đạt được. Một cái mình biết là phải tự mình đầu tư cho chính mình, không nhờ vả ai cả, ai cũng thiển cận bỏ tiền vào 529 để được bớt thuế mà chưa chắc đã kiếm đủ tiền cho con đi học đại học.
Thời gian trôi không chờ một ai, mỗi năm phải coi lại gia đình, tài chánh có tốt hơn hay không, có cười nhiều hay không, con cái và gia đình có hạnh phúc hay không, tiền tài có lên đều hay không thay vì chụp giựt ngày hôm nay và mất đi ngày mai. Theo mình hậu vận là quan trọng nhất trong đời người và chỉ đời này mà thôi. Về già mà không sung túc, con cái không vui vẻ sung sướng khoẻ mạnh thì quá buồn. Bill Gates có câu “mình bị đẻ nghèo không phải lỗi của mình, nhưng mình chết nghèo thi hoàn toàn lỗi mình”.
