Để mình tóm tắt lại cái Family Finance Planning của gia đình mình, mình không phải là financial planner, tất cả mọi thứ mình làm là “think outside the box” và “be proactive”. Đọc cho kỹ nếu muốn thành công trong vấn đề tài chánh cho gia đình vì mình đã và đang làm. Còn muốn chắc ăn thì đi gặp Financial Planner.
- Cashflow hàng tháng: gia đình phải có budget cho hàng tháng, cashflow là tiền vào và tiền ra, có thể nó có danh từ khác nhưng tiền ra không được cao hơn tiền vào. The revolving account phải ít nhất bằng 6 tháng tiền ra hàng tháng. Trên đó thì bỏ qua short term investment account để kiếm tiền thêm thay vì để trong băng không có lời.
- Short term investment account: cái này phải là tiền có thể liquidate được liền, theo mình nó là brokerage accounts. Phải đọc bài mình viết về coi stock charts và chỉ invest vào những stock lớn short term, mua đúng thì 6 tháng sẽ có lời. Tại sao 6 tháng, vì khi mình mất việc, revolving account sẽ bị lôi ra xài hết thì dùng tiền này bỏ qua để sống tiếp, nhưng nếu làm ăn đàng hoàng thì tiền này sẽ không phải đụng tới và sẽ được đắp thêm vào mỗi tháng từ revolving account.
- Long term investment: Ibond, 401k, IRA, ROTH IRA và một cái nhà mua ở khu thật tốt cho gia đình an toàn và con cái học hành tốt. Mình chỉ có short term investment accounts sau khi mình để ra tiền cho long term theo định kỳ hàng năm, tiền để dành cho tương lai. Tiền này sẽ không phải dùng tới cho tới khi revolving account hết, short term investment hết nhưng nếu cả hai cái này mà hết là mình đã làm gì sai lầm rồi. Long term investment chỉ xài khi về hưu mà thôi.
- Theo simple math thì tiền lời 10% của số tiền đầu tư càng lớn thì càng nhiều vì vậy thống kê của những giai cấp của xã hội càng ngày càng xa nhau về mặt kinh tế. Con mình phải để dành tiền càng nhiều càng tốt nên bé chỉ xài tiền bố, tiền bé bỏ băng LOL.
Mình muốn giải thích sự khác biệt giữa 401k Mutual Funds và IRA ETF. Nhiều người hỏi riêng mình về 401k roll over qua IRA. Trước khi mình muốn roll over qua IRA thì phải hỏi để làm gì? Tại sao?
- Tất cả mọi hãng tốt đều có 401k cho mọi người để dành tiền cho khi về hưu, tiền bỏ vào đây tuỷ theo tuổi thì không phải đóng thuế trên số tiền này và chỉ phải đóng thuế khi lấy ra sau tuổi về hưu mà thôi, 65 tuổi thì phải. Thí dụ lương $100k, bỏ vào $20k một năm chỉ phải trả thuế trên $80k mà thôi.
- Nhiều người bỏ tiền vào 401k mà không để ý, không làm gì cả thì nó tự động đầu tư cho những cái INDEX vớ vẩn của tụi nó như là Small Caps Index thì bây giờ mất cả tỷ bạc năm nay. Mình phải vào 401k mà đọc những cái Index Funds mà nó có, theo mình thì đổi hết qua SP500 vì nó là 500 hãng lớn nhất của nước Mỹ, đường dài nó sẽ lên nhiều nhất và xuống ít nhất.
- Phải biết chuyển tiền trong 401k từ Index Funds qua Money Market (tiền mặt) vì khi thị trường xuống thì chuyển hết qua Money Market, khi thì trường bắt đầu lên thì chuyển hết qua SP500. Nếu không theo dõi thị trường kinh tế để làm những việc này thì tương lai sẽ không được sáng lạng lắm.
- IRA: khi mình tới 59.5 tuổi, mình được chuyển tiền từ 401k qua IRA mà không phải đóng thuế. Tại sao muốn chuyển qua IRA, vì IRA như là brokerage account, mình được quyền mua bán stocks trực tiếp in real time mà không bị giới hạn như 401k chỉ Index Funds sau giờ đóng cửa mà thôi.
- IRA nữa: Khi mình đổi việc, mình được quyền chuyển hết tiền từ 401k cũ qua IRA mà không bị phạt hoặc đóng thuế dù dưới 59.5 tuổi.
- IRA là con dao hai lưỡi, mình được quyền mua bán stocks và ETF tự do như là một cái brokerage account thường, chỉ có cái là không sợ bị đóng thuế khi lời và không lo về Wash sales như account thường vì không phải khai income tax cho tới khi về hưu hoặc roll over qua Roth IRA. Roth IRA là tiền mặt đóng thuế rồi nên lời lỗ được dùng hết khi lấy ra. Người nào không biết investing có thể mất hết thay vì mua mutual funds nó không rớt nhiều như ETF hoặc stocks.
- ROTH IRA: Khi mình chuyển tiền từ 401k (trên 59.5 tuổi hoặc đổi việc) hoặc IRA hoặc khi đổi việc thì phải đóng thuế trên số tiền mình chuyển qua vì ROTH IRA là tiền đã đóng thuế rồi, tại sao ROTH IRA, vì khi mình về hưu, tiền trong ROTH IRA lấy ra không phải đóng thuế, thí dụ mình bỏ vào $100k, sau 20 năm tới tuổi về hưu, mình giỏi kiếm được $1M, cái $1M này lấy ra xài không phải đóng một đồng thuế nào.
- Mua mutual funds phải chờ sau giờ đóng cửa nó mới bán cho mình ở giá đóng cửa.
- Mua ETF thì mua bán giờ nào cũng được, in real time.
- IRA account mở ở brokerage nào cũng được, nên chọn những hãng lớn như Fidelity, TDAmeritrade, Charles Schwab, JPMorgan Chase…
- Những người mới tập investing thì nên mua những mutual funds hoặc ETF 1x lớn, đừng mua 3x như mình, ăn lẹ nhưng cũng thua lẹ nếu không biết cách đi tiền, bảo thủ cash khi market rớt thêm.
Mình sẽ viết thêm về cách đi tiền và mua bán những ETF gì mà phải nhớ, cái này là cái kinh nghiệm mình invest thôi, đọc và coi để biết thêm, mạnh ai nấy invest nha, ăn thua thì tuỳ theo mình.
Coi cái Youtube video.
Thiệt ra nếu mà gia đình bàn tính kỹ lưỡng, chặt chẽ, có kỷ luật thì chẳng bao lâu có đủ tiền để hưởng và không lo lắng một tí nào. Nhưng nếu nghĩ lại, nếu chưa có ba cái accounts này vững chắc mà đi mua xe đắt tiền, quần áo xịn, ví vung, thì không đúng lắm. Theo mình khi có bạc trăm, xài bạc đồng, khi có bạc ngàn, xài bạc chục, khi có bạc trăm ngàn, xài bạc trăm, khi có bạc triệu xài bạc ngàn thì luôn luôn nhẹ nhàng, mình không cần sĩ diện với ai, mình chỉ cần biết gia đình mình hạnh phúc và sung túc, cần gì có đó. Đó là điều ắt có và đủ.
