Con người mình từ nhỏ đã thích tìm hiểu, đọc và làm cho con người mình tiến mỗi ngày. Khi qua Mỹ mình thấy họ có câu “mind is a such terrible thing to waste”, theo mình nghĩa là không mở mang trí tuệ thì uổng cả cuộc đời. Ở VN có câu “con không nghe lời bố mẹ, trăm đường con hư”, nhưng mình phải hỏi con hư cái gì và bố mẹ đã tốt như thế nào? Nếu ngồi nghĩ lại, bố mẹ có dạy con hết tất cả những gì mình biết, con chỉ bằng tới mình là hết rồi, bố mẹ hiện tại đã tới đâu trong cuộc đời, từ vật chất đến tình thần. Bố mẹ có hòa thuận hạnh phúc chưa, bố mẹ đã thành công trong vật chất chưa? Tại sao Mỹ đào tạo được nhiều người siêu đẳng, vì bố mẹ nó luôn luôn khuyến khích con cái thử những gì nó thích và giúp nó thành công mặc dù những gì nó làm khác hẳn với những gì bố mẹ nó biết và từng trải qua. Hôm nay mình muốn viết về lo cho con thành người tốt cho chính nó và không phải theo mình, mình chỉ mong nó học được điều tốt để khi lớn lên nó trở thành một công dân tốt và có một gia đình riêng tốt cho đời chúng nó. Mình cũng muốn con mình đánh golf, để một ngày thành Tiger Wood hoặc Collin Morikawa, cho nó chơi, nhưng nó không thích thì cũng không sao. Nó thích chơi computer games, mình cũng mong sau này nó viết software tạo ra games cho mọi người chơi. Mình mong con gái mình học ngành Y tế ngoài việc kiếm tiền tốt còn giúp người khỏe mạnh, nhưng khi nó lớn, nó muốn đi ngành khác hợp với nó hơn thì mình cũng khuyến khích, con người phải thích việc mình làm thì mình mới làm công việc ra thành công và thỏa mãn với con người mình. Mỗi người mỗi tình, và sở thích khác nhau, mình phải tôn trọng cái quyền lựa chọn của mỗi người, ngay cả con mình. Nhưng những tính tốt giống nhau không thể phủ nhận, chày cối được, phải có open mind vì trí tuệ mà không được trau dồi thì rất uổng cho cuộc đời. Đi một ngày đàng, học một tràng khôn… It’s never too late to learn, đổi tính, đổi đời.Mình chỉ biết lo cho gia đình hạnh phúc và sung túc, định mệnh sẽ của riêng mỗi đứa con mình, nhưng mình biết chắc một điều, hai đứa bé sẽ không chấp nhận sống buồn bực, khổ sở vì nó biết hạnh phúc và sung túc là như thế nào.
Khi con mình bắt đầu đi học mẫu giáo, hai vợ chồng thay phiên nhau sung phong giúp trường đi những chuyến field trips để được học hỏi thêm và cho con mình có một ý niệm là bố mẹ “care” cho nó. Số tụi mình cũng may mắn là chỗ làm cũng hợp tác với cộng đồng một cách tích cực nên không bị trở ngại. Nhiều chữ mình không biết tiếng Việt là gì, dùng google, không biết có đúng sát nghĩa không.
Trường mẫu giáo ở đây đã luyện tập cho mấy em những cái tính tốt để trở thành một người công dân tốt cho tương lai, và nhờ đó chúng mình cũng học được những điều này.
Mỗi trường có những điều dạy khác nhau, nhưng mình nghĩ (và mình mà thôi) những tính (traits) này là quan trọng cho đời sống của mình, gia đình và xã hội.
1. Caring (quan tâm) : I take care of myself, others and my world – mình quan tâm về con người mình, những người khác và thế giới. Cái điều này là mình nên tự trọng, để ý (be considerate) tới sự buồn phiền, tai hại tới người khác, xã hội và thế giới.
2. Honesty (trung thực) : I’m truthful and honest – mình thành thật với chính mình, người chung quanh và xã hội. Cái tính có sao nói vậy, không khách sáo, thích thì làm thì việc làm xong sẽ tốt đẹp, không thích mà làm thì tự mình dối mình và công việc sẽ không hoàn tất một cách tận tâm. Khi mình dối trá, mình phải lo nghĩ và nhớ là mình dối như thế nào, thì tâm thần không bao giờ yên ổn và đời sống không được yên tĩnh và nhẹ nhàng. Không nên làm đứa bé sợ khi nó làm gì sai thì khi nó làm gì sai, nó sẽ không chối hoặc nói dối để khỏi bị trừng phạt. Nên giải thích khi nó làm sai và khuyến khích khi nó làm đúng. It’s KARMA.
3. Respect (tôn trọng) : I’m kind to all people. mình đối xử tốt với tất cả mọi người, xã hội và thế giới. Điều này làm cho mọi người thích mình, trọng mình thì đời sống sẽ dễ dàng từ gia đình, việc làm và xã hội, “nồi nào ắp vung đó”, thế giới được hưởng lây. Người Việt luôn luôn dạy con lễ độ, đầu môi, trót lưỡi, ạ ông, dạ bà, ạ bố, dạ mẹ và đánh giá đứa bé bằng cách nó nói, theo mình, cái quan trọng là tụi nó có thích mình và thương mình hay không thôi, nếu hai cái này có thì sự tôn trọng là đương nhiên và sẽ thể hiện qua hành động thực tế.
4. Integrity (chính trực) : I show self-respect by taking pride in my words and my actions. mình làm việc một cách tận tâm từ lời nói đến công việc làm tử chuyện nhỏ đến lớn. Điều này thường thường dính tới cái Tâm của mỗi người, tùy theo mình hiều đời như thế nào. Điều này nó liên hệ chặt chẽ tới Honesty. Khi mình có Integrity thì đời sống mình sẽ nhẹ nhàng và thành công vì việc nhà, việc sở, việc xã hội sẽ tốt lành và thế giới hưởng lây.
5. Responsibility (nhiệm vụ) : I’m responsible for everything I do and say – mình có trách nhiệm với tất cả mọi lời nói và nhiệm vụ mình lãnh. Tiếng Anh nó có câu “you own it”, mình làm chủ những gì mình làm và có bổn phận làm cho đúng và không được đổ tội cho ai khi nó sai. Khi mình lãnh (own) một việc làm gì, mình phải làm cho xong một cách tận tâm, cũng như những lời hứa, khi mình thất hứa, không ai tin mình nữa. Khi mình hiểu nhiệm vụ và lời hứa mình quan trọng như thế nào mình sẽ nên làm hết mình và thi hành lới hứa một cách tận tâm. Điều này sẽ làm gia đình êm thấm, việc làm vững chắc, xã hội đẹp đẽ và thế giới hưởng lây. Người Việt có câu “lắm thầy, nhiều ma”, nên một thầy luôn luôn tốt hơn.
6. Planning and Decision Making (lập kế hoạch và tự quyết định hành động) – Fail to plan, plan to fail – mình phải có kế hoạch và họa đồ cho mọi việc làm, sau đó sẽ quyết định trên kế hoạch nào tốt nhất và hành động theo nó, sự quyết định này là tự mình thì không đổ tội cho ai khi kết quả không được như ý muốn. Đa số kết quả của công việc không được như ý vì kế hoạch không có và sự quyết định không đúng.
7. Problem Solving (giải quyết vấn đề) : I cooperate to solve problem in a fair way – Trong đời sống hàng ngày, ít khi mọi thứ thuận buồm xuôi gió, thế nào cũng có trở ngại, nhưng làm sao để. giải quyết một cách tích cực và hiệu quả. Thường thường sự trở ngại không chỉ tới riêng mình mà liên hệ tới những người khác nữa thì làm sao giải quyết vấn đề một cách quân bằng cho tất cả mọi người mà không chỉ riêng mình, điều này nó liên hệ tới “CARE (quan tâm)”. Khi mình giải quyết vấn đề có lợi cho tất cả mọi người liên hệ thì nó gọi là “Win-Win” và “TeamWork”, mọi người đều vui vẻ và thỏa mãn, mọi người sẽ thích mình hơn.
8. Citizenship (quyền công dân) : I help people in my classroom, school and community – mình giúp người liên hệ tới mình hằng ngày, ngoài gia đình, từ lớp học, trường học, chỗ làm, cộng đồng, xã hội, đất nước và thế giới hưởng lây. Điều này liên hệ tới tất cả những điều trên, nhưng đi về phần xã hội nhiều hơn. Khi mình không xả rác, khi mình không phá đồ dùng công cộng, khi mình trả thuế cho chính phủ, khi mình giúp người hàng xóm, người làm chung sở, mình sống theo luật pháp, mình lo cho gia đình sung túc, hạnh phúc, mình là một công dân tốt vì mình là nucleus of the universe.